EBIDAT - Die Burgendatenbank

Eine Initiative der Deutschen Burgenvereinigung Menu

Culemborg

Geschichte:

De oudste vermelding stamt uit 1341 en de oudst bekende eigenaar van kasteel Culemborg is Johan II, heer van Bosichem in 1347. Het kasteel bleef in handen van de heren van Bosichem tot 1480. Daarna ging het kasteel over in handen van het geslacht Van Culemborg. In 1555 werd het geslacht Van Pallandt eigenaar van het kasteel, in de persoon van Floris I van Pallandt. In 1639 ging Culemborg door vererving over op het geslacht Van Waldeck en in 1714 kwam het kasteel in handen van Ernst Frederik Hertog van Saksen-Hildburghausen. In 1720 kwam het kasteel in handen van het kwartier Nijmegen. In 1735 werd begonnen met de afbraak van het kasteel. Het laatste deel van het kasteel werd afgebroken in 1812. Het kasteelterrein is sinds 1982 in eigendom van de Gemeente Culemborg.

Besitzgeschichte:
Die Burg Culemborg wurde zum ersten Mal 1341 erwähnt. Der älteste bekannte Besitzer der Burg war Johan II, Herr von Bosichem. Er wurde 1347 in den Quellen genannt . die Burg gehörte den Herren von Bosichem bis 1480. Danach war die Burg Eigentum des Geschlechts von Culemborg. 1555 wurde die Familie von Pallandt Besitzer der Burg, und zwar Floris I von Pallandt. 1639 wurde die Burg an das Geschlecht von Waldeck vererbt und 1714 kam die Burg in die Hände von Ernst Frederik Herzog von Sachsen-Hildburghausen. 1720 gehörte die Burg dem ‘kwartier‘ von Nimwegen. 1735 begann man damit, die Burg abzureißen. Die letzten baulichen Reste wurden 1812 niedergelegt. Das Burggelände ist seit 1982 Eigentum der Gemeinde Culemborg

Bauentwicklung:

De oudste vermelding van het kasteel stamt uit 1341, maar mogelijk was er rond 1270 al sprake van een stenen donjon op die plaats, gebouwd als opvolger van een mogelijk houten versterking aan de westzijde van de stad. Rond 1347 had kasteel Culemborg de vorm van een polygonale vijfhoek met donjon en grote zaal. In 1360 werd de vierkante woontoren aan het kasteel gebouwd en in de periode 1378-1394 volgde de ronde toren. Rond 1425 werd de ommuring van de Nederhof opgetrokken, de weermuur tussen de twee donjons en de ommuring rond de stallen. De uitbreiding van het poortgebouw van de Opperhof, de aanbouw van de vierkante toren en het woongedeelte van de Opperhof met twee traptorens volgden in het laatste kwart van de vijftiende eeuw. Tussen 1510 en 1524 werd de ommuring van de Nederhof uitgebreid. De noordoosttoren op de Nederhof werd tussen 1575 en 1621 uitgebreid. In 1735 werd begonnen met de afbraak van het kasteel. Het laatste deel van het kasteel is afgebroken in 1812.

Baubeschreibung:

Kasteel Culemborg had de vorm van een polygonale vijfhoek met donjon en grote zaal. In 1360 werd de vierkante woontoren aan het kasteel gebouwd en daarna volgde de ronde toren. Rond 1425 werd de ommuring van de Nederhof opgetrokken, de weermuur tussen de twee donjons en de ommuring rond de stallen. Later volgde de uitbreiding van het poortgebouw van de Opperhof, de aanbouw van de vierkante toren en het woongedeelte van de Opperhof met twee traptorens.
Van het kasteel is na de sloop (1735-1812) weinig bovengronds bewaard gebleven. Enkel een noordmuur van de in ca. 1560 aangebouwde kelder. Op de Opperhof zijn de fundamenten van 2 waterputten opgemetseld. Op de Nederhof is 1 waterput met metalen opbouw gerealiseerd. Deze put is opgemetseld vanaf het ondergrondse fundament met 'moppen' en voorzien van een hardstenen rand. Van de voorburcht naar de Nederhof is in 1997 op de historisch juiste plaats een moderne toegangsbrug gelegd, met de oorspronkelijke lengte van ca. 20 meter.
De vorm van het kasteel is in het terrein te herkennen. Op de Nederhof zijn de muren middels struiken aangegeven. De binnenterreinen zijn bestraat. De binnen bebouwing is aangegeven met betonstrippen, -blokken, of -tegels.
Aanslibbing heeft in de loop van de eeuwen de vorm en de breedte van de grachten geen goed gedaan. Aan de zuidzijde is de breedte van de gracht nog het meest op het oorspronkelijke niveau aanwezig. De beschoeiing aan de zuidzijde (overzijde) van de gracht ligt nog exact op de plaats die ook in vorige eeuwen de buitenste grens vormde van de kasteelgracht. Door ontgraving van de aanslibbing is de vorm van het kasteel weer redelijk te herkennen in het terrein. De vorm van de Opperhof is aan de zuidzijde moeilijk te herstellen omdat daar op de aanslibbing in de negentiende eeuw een park is ontstaan waar een theekoepeltje is gebouwd (1846).

Baugeschichte und -beschreibung
Ungeachtet der Erwähnung in den Schriftquellen im Jahr 1341 existierte sehr wahrscheinlich bereits um 1270 ein steinerner Donjon auf dem Burgareal. Er wurde vermutlichals Nachfolger einer hölzernen Befestigung an der Westseite der Stadt erbaut. Um 1347 hatte die Burg Culemborg die Form eines polygonalen Fünfecks mit einem Donjon und einem großen Saal. 1360 wurde der viereckige Wohnturm an die Burg angeschlossen und zwischen 1378-1394 folgte ein runder Turm. Um 1425 wurden die Ringmauer des Niederhofes, die Wehrmauer zwischen den zwei Türmen und die Mauer um die Pferdeställe gebaut. Im 15. Jh. erfolgte ein weiterer Ausbau. Der ‘Opperhof’ wurde erweitert und ein viereckiger Turm angebaut. Zwischen 1510 und 1524 erweiterte man die Ringmauer des Niederhofes. Der Nordostturm auf dem Niederhof wurde 1575 und 1621 ausgebaut.1735 begann man mit dem Abriss der Burg, der 1812 mit der Niederlegung der letzten baulichen Reste einen Abschluss fand.
Von der Burg ist nach der Zerstörung (1735-1812) wenig übrig geblieben. Auf dem sogenannten ‘Opperhof’ sind die Fundamente von zwei 2 Wasserbecken freigelegt worden. Auf dem Niederhof hat man ein Wasserbecken mit einem metallenen Aufbau rekonstruiert. Von der Vorburg zum Niederhof hat man 1997 auf dem historisch korrekten Platz eine Zugangsbrücke mit der ursprünglichen Länge von etwa 20 m rekonstruiert, Der Form der Burg ist im Gelände zu erkennen. Auf dem Niederhof sind die Mauern mittels Pflanzen markiert. Die Gebäude innerhalb der Mauern sind mit Steinen markiert.
Die Gräben sind nicht mehr ganz in ihren alten Formen erkennbar.
B.S., A.A. und L.v.d.W.

Arch-Untersuchung/Funde:

In de periode 1973-1985 is op onregelmatige basis archeologisch onderzoek gedaan door A. Alink. Na 1985 is er archeologisch onderzoek gedaan door de Stichting Kasteeltuin Culemborg onder begeleiding van de ROB. Dat is afgesloten in 1996. Dit onderzoek is vastgelegd in een uitgave van de Stichting Kasteeltuin Culemborg, nl. ' t Hof te Kuilenburg'.