Geschichte:
Het huis te Herwijnen, een Gelders leen, hoorde in de 14e eeuw toe aan het geslacht van Herwijnen. Het werd altijd Huis te Herwijnen genoemd, pas in 1608 kwam voor het eerst de naam Frissestein voor. In 1390 werd Dirk van Herwijnen ermee beleend. In 1421 werd het door de weduwe van Dirk van Herwijnen verkocht aan Walraven van Haeften. Het bleef in het geslacht van Haeften tot in 1609. Toen stierf Walraven van Haeften en liet het kasteel na aan Reinoud van Brederode, de zoon van zijn zuster Theodora. Reinoud werd opgevolgd door zijn broer Wolfert van Brederode, die als laatste mannelijke Van Brederode in 1679 overleed. De bezitsgeschiedenis tussen 1679 en 1683 is onduidelijk. De mogelijkheid bestaat dat de heerlijkheid Herwijnen en Frissestein in die periode 'in de dijk' werd gegeven, waarbij de Staten en het Kwartier van Nijmegen het bestuur en het onderhoud overnamen, aangezien er armoede en chaos was ontstaan door krijgsgeweld en natuurrampen. Er werd toch een nieuwe eigenaar voor de heerlijkheid gevonden, toen Hetwich van Brederode, een nicht van Reinoud van Brederode en een zuster van Wolfert van Brederode, in 1683 met Herwijnen werd beleend. In 1685 erfde Carel Aemilius van Dona Herwijnen. Hij was getrouwd met Sophia Theodora van Brederode, en erfde het kasteel na de dood van Hetwich van Brederode. Hij liet het kasteel na aan zijn dochter Amelia van Dona, die getrouwd was met Symon Hendrik van der Lippe. In 1712 verkocht het geslacht Van der Lippe het Huis te Herwijnen aan Adriaan Bout. In 1732 werd het verkocht aan de familie Bierman, die het in 1844 nog in bezit had. Begin 19e eeuw werd het huis afgebroken; het huidige huis werd in 1828 gebouwd. Later ging het terrein waar het kasteel gestaan had over op de familie Kolff, die het verkocht aan de familie De Lint.
Bauentwicklung:
De middeleeuwse burcht bestond uit een voorburcht van circa 40 x 28 meter en een hoofdburcht van circa 37 x 37 meter. Beide terreinen waren met elkaar verbonden door een houten brug. Volgens afbeeldingen van voor 1672 bestond de voorburcht uit een vierkant terrein met op de oosthoek een ronde toren met uitgebouwde toilettoren en aan de noordwestzijde een hoge vierkante poorttoren met uitgebouwde traptoren. Langs de zuidwestzijde en de noordwestzijde stonden bijgebouwen. Een zeventiende-eeuwse plattegrond van het huis maakt het mogelijk de hoofdburcht te omschrijven. Het huis had een U-vormige plattegrond, die bestond uit een rechthoekige zaalbouw en twee torens of nagenoeg vierkante vleugels. Deze u-vorm werd afgesloten door middel van een uitgebouwde poorttoren. De wijze waarop de plattegrond is getekend, doet vermoeden dat dit huis te Herwijnen in een bouwfase is ontstaan. Uit opgravings gegevens blijkt dat de funderingen van de hoofdburcht 1,53 meter dik waren. Het aangetroffen baksteenformaat was 27,5 x 13,5 x 5 cm, hetgeen datering in de veertiende of vijftiende eeuw mogelijk maakt. Het kasteel had in de loop der tijd veel te lijden van overstromingen. In 1672 werd het kasteel door de Fransen verwoest. Misschien werd het daarna weer opgebouwd, maar in de 18e eeuw werd het verder verwaarloosd; wat er nog van over was werd begin 19e eeuw afgebroken. In 1828 werd het huidige huis gebouwd, maar dat staat niet op de plaats van het middeleeuwse Huis te Herwijnen.
Baubeschreibung:
De middeleeuwse burcht Herwijnen bestond uit een voorburcht van circa 40 x 28 meter en een hoofdburcht van circa 37 x 37 meter. Beide terreinen waren met elkaar verbonden door een houten brug. Volgens afbeeldingen uit 1672 bestond de voorburcht uit een vierkant terrein, met op de oosthoek een ronde toren met uitgebouwde toilettoren en aan de noordwestzijde een hoge vierkante poorttoren met uitgebouwde traptoren. Het huis op de hoofdburcht had een u-vormige plattegrond, die bestond uit een rechthoekige zaalbouw en twee torens of nagenoeg vierkante vleugels. Deze u-vorm werd afgesloten door middel van een uitgebouwde poorttoren. Uit opgravings gegevens blijkt dat de funderingen van de hoofdburcht 1,53 meter dik waren. Het aangetroffen baksteenformaat was 27,5 x 13,5 x 5 cm.
De resten van het middeleeuwse het Huis te Herwijnen liggen onder de grond in een weiland.
Arch-Untersuchung/Funde:
Inspectie in 1977 en 1991. Er is een tekening met situatieschets en maten uit de documentatie van de ROB over het huis te Herwijnen (Documentatiecentrum NKS).